 |
| Egilea: Lisa, Pexels. |
Ondorengo ikerketa, Coingecko enpresa singapurtarrak ikerketa sailean argitaratu zuen 2023ko uztailean. Sare sozial deszentralizatuei buruzko analisi sakona da. Euskarazko bertsioa hemen duzue. Nik aldaketa batzuk egin ditut bi urteko epean aldaketak egon direla sare sozialen esparruan:
Zeintzuk dira sare sozial deszentralizatu nagusiak?
Odysee, bideo-streaming plataforma bat, eta Steemit, edukiak partekatzeko foro bat, sare sozial deszentralizatuen buru izan ziren 2023an, hilean 5,30 milioi eta 3,11 milioi bisitari bakarrekin, hurrenez hurren. Beste sare sozial deszentralizatu ezagun batzuk Gab, Mastodon, Mirror, DLive, Bluesky, Minds, DTube (hilda dagoeneko), HIVE BLOG, PeakD, Lenster, MAIN Community, Snort eta Ecency dira, aurten 0,09 eta 1,25 milioi bisitari bakar artean erregistratu dituztenak hilean.
Sare sozial deszentralizatu hauek alternatibak eskaintzen dizkiete YouTube, Reddit, Twitter, Facebook, Medium eta Substack bezalako sare sozial zentralizatu tradizionalei.
Sare sozial deszentralizatuak peer-to-peer (P2P) sare gisa funtzionatzen dute, gardenagoak eta zentsurari erresistenteagoak direnak. Hori batez ere blockchainetan edo komunitateak kudeatutako zerbitzari banatuetan inplementatuz lortzen da. Hamabost sare sozial deszentralizatu nagusietatik hamar blockchain-ean oinarritzen dira: hiru Hive-n, bi Steem-en, eta bana BNB Chain, Arweave, TRON, LBRY eta Polygon-en (Lens Protokoloaren bidez).
Gainerako bost sare sozial deszentralizatuek kode irekiko protokoloetan funtzionatzen dute: Nostr, AT Protokoloa eta ActivityPub.
Sare sozial zentralizatu nagusiak vs. deszentralizatuak
Gaur egun, sare sozial deszentralizatu ezagunenek ere sare sozial zentralizatu handienen hileko erabiltzaile aktiboen zati txiki bat baino ez dute.
Facebook, YouTube eta Instagramek hileko bi mila milioi erabiltzaile aktibo baino gehiago izatea aurreikusten da 2023rako. Twitter eta Reddit-ek hileko 500 milioi erabiltzaile aktibo inguru dituzte bakoitzak, eta Medium eta Substack-ek, berriz, hamarnaka milioi.
YouTube alternatibak: bideoak deszentralizatuta partekatzea
YouTube-ren sare sozial deszentralizatuen alternatiba nagusiak 2023an Odysee, DLive eta DTube dira, azkeneko hori 2025ean hilda ageri den arren. Web3 bideo streaming plataforma hauek ziren 2023an ezagunenak, hileko erabiltzaile bakarren batez besteko merkatu-kuotaren % 43,9ko merkatu-kuotarekin, baita hileko web trafikoaren batez besteko merkatu-kuotaren % 50,9ko merkatu-kuotarekin ere.
Beste era batera esanda, bost erabiltzailetik bik sare sozial deszentralizatuak erabiltzen dituzte bideoak ikusteko eta/edo partekatzeko.
YouTube-ren alternatiba deszentralizatuak azkarrago adopzioa izan dezakete sarrera-hesi txikiagoak direla eta: eduki-sortzaileek bideoak hainbat plataformatan partekatzeko joera dute testua baino, eta ikusleek, oro har, interesatzen zaien edukia duten bideoak nahiago dituzte, plataforma edozein dela ere.
Hamabost sare sozial deszentralizatu nagusietatik hiru YouTube-ren alternatibak dira.
Odysee, DLive eta DTube (hilda jada) YouTube-ren alternatiba blockchain-ean oinarrituta daude, LBRY, TRON eta Steem-en exekutatzen direnak, hurrenez hurren.
Reddit alternatibak: Foro deszentralizatuak
2023ko Reddit alternatiba onenak Steemit, PeakD, MAIN Community eta Ecency bezalako foro deszentralizatuak dira, guztiak blockchain-ean oinarrituta. Steemit, Reddit alternatiba nagusia, Steem-en eraikitako aplikazio nagusia da. PeakD eta Ecency Hive blockchain ezagun eta eskalagarrian oinarritzen dira. MAIN Community, Android eta iOS aplikazioak ere badituena, Binance-ren BNB katean oinarritzen da.
Guztira, Reddit alternatibek sare sozial deszentralizatu nagusiaren batez besteko hileko bisitari bakarren % 23,7 hartzen dute eta hileko batez besteko web trafikoaren % 11,0 jasotzen dute. Horrek adierazten du 5 pertsonatik 1ek sare sozial deszentralizatuak erabiltzen dituela eztabaidetan parte hartzeko eta edukia partekatzeko. Ekainaren 12an Reddit-en itzalaldiaren ondoren, milaka subreddit lineaz kanpo utzi zituena, Reddit alternatiba deszentralizatuek trafiko eta erabiltzaile kopuruaren igoera izan dezakete, nahiz eta hori ikusteko dagoen oraindik. 15 sare sozial deszentralizatu nagusietatik, 4 Reddit alternatibak dira.
Facebook eta X edo Twitterren alternatibak: Sare Sozial Deszentralizatuak
2023an Facebook eta Twitterren alternatiba deszentralizatu nagusiak hauek dira: Gab, Mastodon, Bluesky, Minds, Lenster eta Snort. Web3 sare sozialek eta mikroblogging plataformek sare sozial deszentralizatu nagusien hileko bisitari bakarren batez bestekoaren % 23,5 eta hileko batez besteko web trafikoaren % 31,2 hartzen dituzte.
Horrek esan nahi du sare sozial deszentralizatuen erabiltzaileen 5etik batek gutxienez Facebook edo Twitterren alternatibak bilatzen dituela.
Izan ere, Facebook eta Twitterren alternatibek sare sozial deszentralizatu nagusien ia erdia osatzen dute, 15etik 6rekin (% 40,0).
Facebook eta X edo Twitter alternatibak protokolo deszentralizatuetan
Facebook eta Twitter alternatibetatik 5 deszentralizatuta daude kode irekiko protokoloak erabiliz, beste web3 sare sozialen alternatiben blockchain-ean oinarritutako deszentralizazioarekin alderatuta.
Twitter alternatiba ezaguna den Mastodon ActivityPub-en exekutatzen da eta 9,4K zerbitzari independente baina lotuta dituen fediverse eredua erabiltzen du. mastodon.social Mastodon zerbitzaririk handiena den arren, hilean 1,19 milioi erabiltzailerekin, beste Mastodon zerbitzari handi batzuek ere 0,01 milioi eta 0,02 milioi erabiltzaile artean dituzte hilean bakoitzak.
Eskuin muturreko Gab sare soziala, Facebook eta Twitter ezaugarriak dituena, hasieran Mastodon zerbitzari bat zen. Gab-en polemikek Mastodon-etik banandu eta fediverse eredua uztera eraman zuten.
Twitter alternatiba ezagun bat Bluesky da, duela urte batzuk sare sozialen enpresa zentralizatutik banandu zena. Bluesky orain AT protokoloa erabiltzen duen proiektu nagusia da, fediverse ereduan funtzionatzen duen protokolo bat. Bluesky-k gaur egun 0,55 milioi erabiltzaile-base txikiagoa badu ere, sare sozial deszentralizatua oraindik beta fasean dago, gonbidapen bidez soilik.
Bitartean, Nostr protokoloak Minds eta Snort elikatzen ditu, beste sare sozial deszentralizatuen artean.
Twitter alternatiba blockchain-ean
Lenster blockchain-ean oinarritutako Twitter alternatiba deszentralizatu bakarra da. Lenster Polygon-en dagoen web3 social graph Lens protokoloa erabiliz eraikitako edo sortutako aplikazio nagusia da.
Blockchain-ean oinarritutako Twitter alternatiba gehiago dauden arren, hauek erabiltzaile kopuru txikiagoa dute. Kode irekiko protokoloetan dauden Facebook eta Twitter alternatiben ospeak esan nahi du sare sozialetarako blockchain-ean oinarritutako deszentralizazioa hartzeko pizgarri gutxiago egon daitezkeela.
Substack eta Medium alternatibak: Blog deszentralizatua
2023an Substack eta Medium alternatiba deszentralizatu nagusiak Mirror eta HIVE BLOG dira. Elkarrekin, bi web3 blog plataformak hileko bisitari bakarren batez bestekoaren % 8,8ko kuota dute eta sare sozial deszentralizatu nagusien artean % 7ko web trafikoaren kuota.
Arweave-n oinarritutako Mirror 5. sare sozial deszentralizatuen artean ezagunena da, hilean 1,10 milioi erabiltzailerekin, nahiz eta Medium eta Substack bezalako blog plataformak gaur egun web2-n ospea moderatua baino ez duten izan.
Hori neurri batean egungo blockchain teknologia testua gordetzeko egokiagoa delako izan daiteke, irudiak edo bideoak baino, baina baita Interneten lehen urteetan testu luzeetan oinarritutako blogen ospearekin bat datorrela ere.
Testu luzeetan oinarritutako blog plataformak beste hedabide formatu batzuek gainditu dituzte ordutik, hala nola vlog-ak, mikroblogging-ak eta irudiak adierazpen pertsonalerako erabiltzeak. Horrela, ikusi beharko da nola eragingo duten Substack eta Medium alternatiba deszentralizatuen ospea blockchain teknologiaren hobekuntzek.
Iruzkinak